नयाँ दिल्ली। भारतसँग द्विपक्षीय व्यापार र लगानी सम्बन्धी पहिलो उच्चस्तरीय वार्तामा युरोपियन युनियनले नयाँ दिल्लीको रणनीतिक भूमिकालाई “प्रमुख खोप उत्पादक” को रूपमा मान्यता दिएको छ। खोप सम्बन्धी विषयहरूमा छलफल गर्न खुला छनोट गरिएको भारतीय मिडियाले स्रोतलाई उद्धृत गर्दै जनाएका छन्।

भारत र ईयूले विश्वव्यापी, न्यायसङ्गत, किफायती र सुरक्षित खोप सुनिश्चित गर्नु प्राथमिकता रहेको बताएका छन्। २३ लाखभन्दा बढी मानिसहरूको ज्यान लिएको कोरोना महामारीको बिचमा विश्वको सबैभन्दा ठुलो खोप उत्पादक, भारतले पछिल्ला केही हप्ताहरूमा नेपाल, भुटान, बङ्गलादेशलगायत धेरै देशहरूमा कोभिड१९ विरुद्धको खोप प्रधान गरेको छ।

भारतले गत शुक्रवार भर्चुअल मोडमार्फत पहिलो भारत-ईयू उच्चस्तरीय वार्ता (एचएलडी) को आयोजना गरेको थियो। भारतीय वाणिज्य र उद्योग मन्त्री पीयूष गोयल र युरोपियन आयोगका कार्यकारी उपाध्यक्ष तथा व्यापार आयुक्त, वाल्डीस डोम्ब्रोभ्सिसको अध्यक्षतामा एचएलडीको बैठक भएको थियो।

द्विपक्षीय व्यापार र लगानी सम्बन्धका लागि मन्त्री-स्तरको मार्गदर्शन प्रदान गर्न जुलाई १, २०२० मा १५ औँ भारत-ईयू नेताहरूको भर्चुअल शिखर सम्मेलनको क्रममा गरिएको प्रतिबद्धताको अंशको रूपमा यो वार्ता भएको हो।

"दुवै पक्ष सहमत सार्वभौमिक, न्यायसङ्गत, किफायती र सुरक्षित खोप सुनिश्चित गर्नु सबैको लागी प्राथमिकता रहेको स्विकार्दै ईयुले मुख्य खोप उत्पादकको रूपमा भारतको रणनीतिक भूमिकालाई मान्यता दिएको एवं  अवरोधहरू बुझ्नका लागि खोप सम्बन्धी विषयमा छलफल गर्न खुलापन प्रकट गरेको छ।" सरकारी स्रोतले भनेको छ।

भारतीय वाणिज्य र उद्योग मन्त्रालयले जारी गरेको विज्ञप्ति अनुसार मन्त्रीहरूले वार्ताका क्रममा कोभिड१९ पछिको युगमा विश्वव्यापी सहयोग र ऐक्यबद्धताको महत्त्वमा जोड दिए र एक शृङ्खलाका माध्यमबाट द्विपक्षीय व्यापार र लगानी सम्बन्धलाई अझ प्रगाढ बनाउनका लागि सहमति जनाएका छन्। नियमित संलग्नताहरू, यी कठिन समयमा व्यवसायका लागि द्रुत उद्धारको लक्ष्य राखेर काम हुने विज्ञप्तिमा उल्लेख छ।

वार्ताका क्रममा पीयूष गोयलले कोभ्याक्स पहल, वैश्विक पहलको उद्देश्य कोभिड१९ खोपको व्यावसायिक पहुँच सम्बन्धी बौद्धिक सम्पत्ति अधिकार (ट्रिप्स) समान पहुँचको लक्ष्य राखी यस महामारीको अन्त्य गर्न सहयोग पुर्‍याउने बताए। मानवता बचाउनको यो महत्त्वपूर्ण प्रयासमा ईयूको सहयोग आवश्यक भएको उनले बताएका छन्।

द्विपक्षीय नियामक वार्ता र भारत-युरोपियन युनियन बहुपक्षीय वार्तासहित द्विपक्षीय व्यापार र लगानी सहयोगका मुद्दाहरूमा सहमति जुटाउने उद्देश्यका साथ सहयोगका थप सम्भावनाहरू पत्ता लगाउने सहमति समेत भएको जनाइएको छ।

अगाडि बढेको महत्त्वपूर्ण चरणमा अन्तर्राष्ट्रिय सम्झौतासहित द्विपक्षीय व्यापार र लगानी सम्झौताको पुनः आरम्भका लागि नियमित अन्तरक्रियाबारे छलफल गरिएको जनाइएको छ।