बेइजिङ। चिनियाँ सरकारले हाल सामाजिक सञ्जालमा 'लाइक' गरेकै आधारमा कारबाही गरेसँग अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता नयाँ न्यून बिन्दुमा पुगेको छ।

यसका लागि चीनको साइबर स्पेस प्रशासनले गत वर्ष डिसेम्बर १५ देखि लागु हुने नयाँ नियमहरूको मस्यौदा तयार गरेको छ र २०१७ को अघिल्लो संस्करणहरू प्रतिस्थापन गरेको छ। जसमा 'लाइक'लाई इन्टरनेटमा 'टिप्पणीहरू' र 'प्रतिक्रियाहरू'सँग जोडिएको छ।

चीनको साइबर स्पेस प्रशासन सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म र इन्टरनेटमा सञ्चार निगरानी, नियन्त्रण र सेन्सर गर्ने सरकारी निकाय हो।

इन्टरनेटमा ट्राफिकमा भएको वृद्धि, चीनमा भर्खरैको विरोध र चलिरहेको महामारी विरोधी नीतिहरू पछि सरकार विरोधी विचारहरू भएका पोस्टहरूले भरिएको, चिनियाँ अधिकारीहरूलाई पर्याप्त असुविधा ल्याएको छ।

चिनियाँ फायरवालहरू र सेन्सर सीप संयन्त्रहरूले ती पोस्टहरूलाई सार्वजनिक डोमेनबाट थप प्रचारहरू जाँच्नको लागि स्क्रब गर्न कार्यमा फर्किएका छन्। यो सबैलाई सीमित गर्न, स्थानीय सार्वजनिक सुरक्षा ब्युरोले नेटिजेन्सलाई नजरबन्द, गिरफ्तार र धम्की दिइयो, चिनियाँ सरकारद्वारा विद्रोहको सबैभन्दा धेरै प्रयोग गरिएको माध्यमको रूपमा हेरिएको छ।

'यी प्रावधानहरूमा उल्लेख गरिएको टिप्पणी सेवाले इन्टरनेट वेबसाइटहरू, अनुप्रयोगहरू र सार्वजनिक राय विशेषताहरू वा सामाजिक परिचालन क्षमताहरू भएका अन्य वेबसाइटहरूलाई जनाउँछ। कमेन्ट, रिप्लाई, म्यासेज, बुलेट स्क्रिन, लाइक आदि प्रयोगकर्ताहरूलाई टेक्स्ट, प्रतीक, अभिव्यक्ति, तस्बिर, अडियो र भिडियो सूचना सेवाहरू प्रदान गर्न चिनियाँ सरकारको प्रावधान गरिएको छ। 

'एकै समयमा, प्रावधानहरूले 'सूचना सुरक्षा व्यवस्थापन प्रणाली स्थापना र सुधार गर्न आवश्यक छ, जस्तै पोस्ट गरिएका टिप्पणीहरूको समीक्षा र व्यवस्थापन, वास्तविक-समय निरीक्षण, आपत्कालीन प्रतिक्रिया, प्रतिवेदन स्वीकृति र यस्तै, अवैध पत्ता लगाउन र व्यवहार गर्नुहोस्। र समयमै अस्वस्थ जानकारी, र इन्टरनेट सूचना विभागमा रिपोर्ट गर्न' भनिएको छ।

केन्द्रीय नेतृत्वले भर्खरैका विरोध र मागहरू, जुन चीनविरुद्ध नारामा हिउँमा परेको थियो, महामारी विरोधी निराशाबाट पूर्ण रूपमा राम्रो हुन सकेन। यसले महसुस गरेको छ, यद्यपि मौनतामा, असहमति आवाजहरूले धेरै फराकिलो दायरालाई मार्ग दिएको छ।

चीनको दृष्टिकोण र मानव अधिकारमा योगदान र मानवअधिकारको सम्मान र संरक्षणका लागि सीसीपीको प्रतिबद्धताको प्रशंसा गर्ने लेखहरूको साथ बारम्बार चिनियाँ राज्य मिडियामा बाढीले यसले तुरुन्तै प्रतिक्रिया दिएको छ। 

यद्यपि, प्रदर्शनकारीहरूले चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङलाई गाली गर्नुका साथै नागरिक स्वतन्त्रता, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र मानवअधिकारको माग गर्दै अघि बढेका थिए। फलस्वरूप, चिनियाँ सामाजिक सञ्जाल र विभिन्न इन्टरनेट प्लेटफर्महरू भ्यू, कमेन्ट, लाइक र पोस्टहरूले भरिएका छन्।

चिनियाँ सरकारले विरोधलाई कोभिड प्रतिबन्ध र सामाजिक-आर्थिक कठिनाइहरूको लागि खेलेको छ, जनताको पित्तलाई सबै मूर्खताहरूको फाउन्टेनहेडबाट हटाउनको लागि अर्थात् यसको जबरजस्ती राज्य मेसिनरीबाट। तदनुसार, कोभिड प्रतिबन्धहरू सहज बनाएर र विभिन्न क्षेत्रहरूमा तालाबन्दी हटाएर नेतृत्वको चरण-व्यवस्थापन गरिएको छ, यद्यपि जमीनी तहमा के भयो त्यो एउटा रहस्य नै रहन्छ।