नयाँ दिल्ली। पूर्वोत्तर क्षेत्रमा साहसिक पर्यटनको लागि अपार अप्रयुक्त सम्भावना रहेको र यसले स्थानीय रोजगारी सिर्जना गर्न सक्ने र पर्यटन-सम्बद्ध आर्थिक गतिविधिहरूको इको-सिस्टम मार्फत स्थानीय अर्थव्यवस्थालाई दिगो बनाउन सक्ने भारतीय सेनाले बताएको छ।

सेनाले एक प्रेस विज्ञप्ति जारी गरी गर्दै भनेको छ, 'यस सन्दर्भमा प्रत्येक राज्यका छुट्टाछुट्टै राज्य सरकारहरूले धेरै पहलहरू गरेका छन्। तर हालै भारतीय सेनाले साहसिक गतिविधिहरूको शृङ्खला मार्फत एक एकीकृत, समन्वय र एकीकृत प्रयास गरेको छ। सिक्किमदेखि अरुणाचल प्रदेशको लगभग पूर्वी भागसम्मका अधिकांश सीमावर्ती क्षेत्रहरूमा पर्यटन प्रवर्द्धनका गतिविधिहरू सञ्चालन भइरहेका छन्। 

'भारतीय सेना र उत्तरी सिमानाहरूमा यसको संरचनाहरू तिनीहरूको प्राथमिक भूमिका बाहेक तिनीहरूको राष्ट्र-निर्माण पहलहरूमा एक उत्कृष्ट रेकर्ड छ,' भनिएको छ। 

उल्लेखनीय रूपमा यस वर्ष, वास्तविक नियन्त्रण रेखा (एलएसी) मा ट्रान्स-थिएटर साहसिक गतिविधि सञ्चालन गरिएको थियो। जसमा पर्वतारोहण अभियान, ह्वाइट वाटर र्याफ्टिङ, माउन्टेन बाइकिङ र ट्रेकिङ जस्ता साहसिक गतिविधिहरू नागरिक उत्साहीहरूको सक्रिय सहभागितामा सञ्चालन गरिएको थियो। 

विज्ञप्ति अनुसार पहलको सबैभन्दा उत्साहजनक पक्ष सिक्किम र अरुणाचल प्रदेशमा साहसिक पर्यटनलाई सक्रिय रूपमा बढवा दिनको लागि सिभिल-मिलिटरी सहयोग थियो जुन आजसम्म धेरै परिचित थिएनन्।

पहलको एक हिस्साको रूपमा, सेनाले अगस्टको अन्तिम साताबाट तीन महिना लामो अभियानको शृङ्खला सुरु गरेको थियो। जसमा छ वटा पर्वतारोहण अभियानहरू, ७०० किलोमिटरभन्दा बढीको सात पदयात्रा (१६,५०० फिटको उचाइसम्म) समावेश थिए। विज्ञप्तिमा भनिएको छ, 'छ वटा उपत्यकामा अवस्थित नभएका सडकहरूमा एक हजार किलोमिटरभन्दा बढी साइकल यात्रा र तीन वटा नदीमा १३२ किलोमिटर लामो सेतो वाटर-राफ्टिङ अभियानहरू छन्।'

'क्षेत्रहरूको दुर्गमताको कारणले गर्दा एलएसी सँगसँगै अधिकांश मार्गहरू नागरिकहरूले कहिल्यै खोजेका छैनन्। एलएसीको साथ ११ बिन्दुहरू पहलको क्रममा सम्पर्क गरिएको थियो, जसमा सबैभन्दा प्रमुख माउन्ट जोन्सङको शिखर हो, जुन इतिहासमा तेस्रो पटक भारत-नेपाल र तिब्बतको त्रिदेशीय सङ्गममा अवस्थित छ, "यसले उल्लेख गरेको छ।

प्रेस विज्ञप्ति अनुसार, 'अभियानले साहसिक पर्यटन सर्किटमा बज उत्पन्न गर्‍यो र उत्तर-पूर्वी भारतमा साहसिक पर्यटनको सम्भाव्यताको बारेमा जागरूकतामा सुधार ल्याएको छ।'

उक्त कार्यक्रमले नागरिक-सैन्य समन्वयको महत्त्वलाई देखाउँदै यी दुर्गम सीमावर्ती क्षेत्रका प्राचीन परिदृश्य, वनस्पति, जीवजन्तु, संस्कृति र परम्परालाई उजागर गर्न मद्दत पुर्‍याउने र यी स्थानहरूमा पर्यटन प्रवर्द्धनमा टेवा पुग्ने विज्ञप्तिमा उल्लेख छ।

स्थानीय युवाहरूको समावेशीकरण र उनीहरूले यहाँ प्राप्त गरेका अनुभवहरूले उनीहरूलाई यस क्षेत्रमा उद्यमी बन्न प्रोत्साहित गर्ने र त्यस्ता पर्यटन स्टार्ट-अपहरको दिगो इकोसिस्टम सिर्जना गर्ने आशा जगाउने सम्भावना छ। अर्को अत्यावश्यक पक्ष गतिविधिहरूमा महिलाहरूको समावेश थियो। ‘नारी शक्ति’ लाई बढवा दिन करिब १५ जना महिला सदस्यहरूले कार्यक्रममा सहभागिता जनाएका थिए ।

राज्य सरकारहरू र भारतीय सेना बीचको सक्रिय सहभागिता र सहयोग र यस पहलमा देखाइएको समावेशिता, जहाँ पुरुष र महिला दुवै, स्थानीय प्रतिभा र विभिन्न ठाउँका उत्साहीहरूले एक योग्य उद्देश्यका लागि भाग लिएका थिए;  यो भनेको परिवर्तनशील समयको सङ्केत र पूर्वोत्तरका लागि उज्ज्वल भविष्य हो।