काठमाडौँ । जीवन बीमा कम्पनीहरुले न्यूनतम चुक्ता पूँजी पुर्याउन अझै १४ अर्ब बराबरको पूँजी थप्नुपर्ने भएको छ । बीमा समितिले तोकेको न्यूनतम चुक्ता पूँजी पुर्याउन मात्रै सो बराबरको पूँजी थप्नुपर्ने अवस्था देखिएको हो । 

बीमा कम्पनीहरुको तथ्यांकअनुसार अहिले अस्थित्वमा रहेका चार कम्पनीले मात्रै ५ अर्ब न्यूनतम चुक्ता पूँजी पुर्याएका छन् । त्यसरी पूँजी पुर्याउनेहरुमा नेपाल लाइफ, हिमालयन लाइफ, नेशनल लाइफ र सूर्यज्योति लाइफ इन्स्योरेन्स रहेका छन् । १३ वटामध्ये बाँकी ९ वटा कम्पनीले अझै पनि चुक्ता पूँजी पुर्याउन बाँकी नै छ ।

नेपाल बीमा प्राधिकरणले बीमा कम्पनीहरुलाई अघिल्लो २०७९ को चैत महिनाभित्रै चुक्ता पूँजी पुर्याउने समयसमीमा दिएको थियो । अहिले करिब १४ महिनापछिसम्म पनि चारवटा कम्पनीले मात्रै सो लक्ष्य पूरा गरेका हुन् । समितिले निर्देशन दिनुअघि नै एउटा कम्पनीको चुक्ता पूँजी तोकिएकोभन्दा माथि पुगिसकेको थियो । 

कुन कम्पनीले कति बढाउनुपर्छ चुक्ता पूँजी ? 

बीमा कम्पनीमध्ये अहिले सबैभन्दा धेरै पूँजी बढाउनुपर्ने अवस्था राष्ट्रिय जीवन बीमा कम्पनीको रहेको छ । हाल उक्त कम्पनीको चुक्ता पूँजी ९ करोड ९५ लाख रुपैयाँ मात्रै छ । तोकिएको ५ अर्ब पूँजी पुर्याउन सो कम्पनीलाई ४९ गुणा भन्दा बढी पूँजी थप गर्नुपर्छ । कम्पनीले ४ अअर्ब ९० करोड ५ लाख रुपैयाँ बराबरको चुक्ता पूँजी थप गर्नुपर्ने अवस्था छ । 

चुक्ता पूँजी पुर्याउन अहिले अर्को सबैभन्दा सकस अवस्था एलआईसी नेपाललाई छ । हाल २ अर्ब ६५ करोड पूँजी रहेको उक्त कम्पनीलाई अझै २ अर्ब ३५ करोड अर्थात् करिब ८८ प्रतिशत पूँजी थप्नै पर्छ । यो वर्ष उक्त कम्पनीले कुनै लाभांश दिन सकेन । 

अर्कोतिर कम्पनीको बहुसंख्यक शेयर होल्ड गर्ने भारतको एलआईसी इण्डियाले समेत नेपाल लाइफमा थप लगानी गर्न चाहेको छैन । त्यसैले यो कम्पनी नियामकीय कारबाहीको दायरामा पर्ने निश्चित देखिएको छ । 

यीबाहेक थप चारवटा कम्पनीको पूँजी १ अर्बभन्दा बढी रकमले कम छ । सन नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीको १ अर्ब ८० करोड, एसियन लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीको १ अर्ब ६० करोड, सिटिजन्स लाइफको १ अर्ब ६ करोड तथा आईएमई लाइफ इन्स्योरेन्सको १ अर्ब रुपैयाँ पूँजी थप्नुपर्ने भएको हो । 

बीमितहरुको पैसाले एयरलाइन्समा समेत लगानी गरेको उक्त कम्पनी आफ्नै पूँजी पुर्याउन भने असफल भएको छ । एशयन लाइफ इन्स्योरेन्स, नेशनल लाइफ इन्स्योरेन्सले हकप्रद शेयर निष्कासनमार्फत् चुक्ता पूँजी पूरा गर्ने कार्ययोजना पठाएको बीमा प्राधिकरणले जनाएको छ । 

सन नेपाल लाइफ, सिटिजन्स र आईएमई लाइफ भने नयाँ कम्पनी हुन् । एक वर्ष अघि मात्रै प्रिमियम मूल्यमा आईपीओ जारी गरेका ती कम्पनीहरुले शेयर प्रिमियमलाई पूँजीकरण गर्ने र नाफा समेत जोडेर पूँजी पुर्याउने तयारी गरिरहेका छन् । बाँकीमध्ये सानिमा रिलायन्सको ८१ करोड र प्रभु महालक्ष्मीको ७० करोड र रिलायबल नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्सले ३६ करोड रुपैयाँ बराबरको चुक्ता पूँजी थप गर्नुपर्ने अवस्था रहेको देखिएको हो । 

अहिले सञ्चालित सबै बीमा कम्पनीहरुसँग ५६ अर्ब ६६ करोड रुपैयाँ बराबरको चुक्ता पूँजी रहेको बीमा समितिले जनाएको छ । अब थप हुन बाँकी रहेको पूँजी औसतमा २५ प्रतिशत हो ।