न्यूयोर्क। प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले सोमबार न्यूयोर्कमा युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गरेका छन्। करिब एक महिनामा दुई नेताबीचको यो दोस्रो भेट हो। प्रधानमन्त्री मोदीले अगस्ट २३ मा युक्रेनको भ्रमण गरेका थिए र युक्रेन द्वन्द्वमा चाँडोभन्दा चाँडो शान्ति पुनर्स्थापना गर्न भारतको इच्छालाई दोहोर्‍याएका थिए।

प्रधानमन्त्री मोदीले राष्ट्रपति जेलेन्स्कीको निमन्त्रणामा युक्रेनको भ्रमण गरेका हुन्। सन् १९९२ मा दुई देशबीच कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएपछि भारतीय प्रधानमन्त्रीको यो पहिलो युक्रेन भ्रमण हो। प्रधानमन्त्री मोदीको युक्रेन भ्रमणपछि जारी गरिएको संयुक्त विज्ञप्तिमा दुई नेताले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई बृहत् साझेदारीबाट भविष्यमा रणनीतिक साझेदारीमा परिणत गर्ने दिशामा काम गर्न आपसी चासो व्यक्त गरेको बताइएको छ।

उनीहरूले आपसी विश्वास, सम्मान र खुलापनमा आधारित दुई देशका जनताको हितमा द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप विकास गर्ने प्रतिबद्धता दोहोर्‍याए। विज्ञप्तिमा भनिएको छ कि प्रधानमन्त्री मोदी र राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले क्षेत्रीय अखण्डता र राज्यहरूको सार्वभौमसत्ताको सम्मान जस्ता संयुक्त राष्ट्र बडापत्र लगायत अन्तर्राष्ट्रिय कानूनका सिद्धान्तहरूलाई समर्थन गर्न थप सहयोगको लागि आफ्नो तत्परता दोहोर्‍याए। यस सम्बन्धमा घनिष्ठ द्विपक्षीय वार्ताको वाञ्छनीयतामा उनीहरू सहमत भए।

"भारतीय पक्षले आफ्नो सैद्धान्तिक अडान दोहोर्‍यायो र वार्ता र कूटनीति मार्फत शान्तिपूर्ण समाधानमा ध्यान केन्द्रित गर्‍यो, जसको एक भागको रूपमा, भारतले जुन २०२४ मा स्विट्जरल्याण्डको बर्गेनस्टकमा हुने युक्रेनमा शान्ति सम्बन्धी शिखर सम्मेलनमा भाग लिएको छ। भारतद्वारा र अर्को शान्ति शिखर सम्मेलनमा उच्चस्तरीय भारतीय सहभागिताको महत्त्वलाई उजागर गरेको छ,’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

"प्रधानमन्त्री मोदीले अभिनव समाधानहरू विकास गर्न सबै सरोकारवालाहरू बीच इमानदार र व्यावहारिक संलग्नताको आवश्यकतालाई दोहोर्‍याए जुन व्यापक स्वीकृति हुनेछ र शान्तिको प्रारम्भिक पुनर्स्थापनामा योगदान पुर्‍याउनेछ। उनले शान्तिको छिट्टै फिर्ताको सुविधाका लागि सबै सम्भावित तरिकाको लागि आह्वान गरे। भारतको इच्छा दोहोर्‍याए। योगदान गर्न, "विज्ञप्तिमा भनिएको थियो।

रुस र युक्रेनबीच दुई वर्षभन्दा बढी समयदेखि द्वन्द्व चलिरहेको छ । सेप्टेम्बर २१ मा अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले आयोजना गरेको बैठकपछि क्वाड नेताहरूले जारी गरेको संयुक्त विज्ञप्तिमा उनीहरू अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको पालना र क्षेत्रीय अखण्डता, सबै राज्यहरूको सार्वभौमसत्ता, र शान्तिपूर्ण लगायत संयुक्त राष्ट्र सङ्घको बडापत्रका सिद्धान्तहरूको सम्मानको पक्षमा उभिएका छन्। विवादहरूको समाधान।

"हामी युक्रेनमा चलिरहेको युद्धको डरलाग्दो र दुखद मानवीय परिणामहरूको साथमा हाम्रो गहिरो चिन्ता व्यक्त गर्दछौँ। युद्ध सुरु भएदेखि हामी प्रत्येकले युक्रेनको भ्रमण गरेका छौँ, र यसलाई प्रत्यक्ष देखेका छौँ; हामी सार्वभौमसत्ता र क्षेत्रीय अखण्डताको सम्मान सहित संयुक्त राष्ट्र सङ्घको बडापत्रका उद्देश्य र सिद्धान्तहरू अनुरूप अन्तर्राष्ट्रिय कानून बमोजिम व्यापक, न्यायपूर्ण र दिगो शान्तिको आवश्यकता दोहोर्‍याउँछौँ। "हामीले विश्वव्यापी खाद्य र ऊर्जा सुरक्षाको सन्दर्भमा युक्रेनमा युद्धको नकारात्मक प्रभावहरू पनि देख्छौँ, विशेष गरी विकासशील र कम विकसित देशहरूमा," विज्ञप्तिमा भनिएको छ।

"यस युद्धको सन्दर्भमा, हामी परमाणु हतियारको प्रयोग, वा प्रयोगको धम्की अस्वीकार्य छ भन्ने दृष्टिकोण साझा गर्छौँ। हामी अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको पालना गर्ने महत्त्वलाई रेखाङ्कित गर्छौँ र, संयुक्त राष्ट्रको बडापत्रसँग अनुरूप, सबै राज्यहरूले कुनै पनि राज्यको क्षेत्रीय अखण्डता र सार्वभौमसत्ता वा राजनीतिक स्वतन्त्रता विरुद्धको धम्की वा बलको प्रयोगबाट अलग रहनुपर्छ। राष्ट्रपति बिडेनले शनिवार जापानका प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदा, प्रधानमन्त्री मोदी र अस्ट्रेलियाका प्रधानमन्त्री एन्थोनी अल्बानीजलाई आफ्नो गृहनगर विल्मिङटन, डेलावेयरमा क्वाड लिडर्स शिखर सम्मेलनको आयोजना गरेका थिए। तीन दिने अमेरिका भ्रमणमा रहेका प्रधानमन्त्री मोदीले राष्ट्रपति बाइडेनसहित धेरै नेताहरूसँग द्विपक्षीय भेटवार्ता गरेका छन् ।