काठमाडौं । अमेरिका इन्टरमिडिएट-रेन्जको नयाँ मिसाइललाई एशियामा छिट्टै नै तैनाथ गर्न चाहिरहेको छ । वाशिङ्गटनको तर्फबाट यो कदम क्षेत्रमा चीनको बढ्दो प्रभावको मुकाबला गर्नको लागि उठाउन लागेको हो । अमेरिका एशियामा मध्यम-दूरीको नयाँ पारम्परिक हतियारलाई तैनाथ गर्न चाहन्छ भन्ने प्रश्नमा अमेरिकी रक्षा मन्त्री मार्क एस्परले शनिवार भने, 'हो, हामी यस्तो चाहिरहेका छौं ।' अमेरिका इन्टरमिडिएट-रेन्ज न्यूक्लियर फोर्सेज (आइएनएफ)सन्धिसँग बाँधिएको छैन ।
एस्परले भने, 'हामी जतिसक्दो चाँडो मिसाइललाई तैनाथ गर्न चाहिरहेका छौं । यसमा केही महिना लाग्ने छ । तर, यो चीजले हाम्रो अपेक्षा भन्दा धेरै समय लिन्छ ।' पेन्टागनको नयाँ प्रमुख एस्परले अमेरिका यो मिसाइल कहाँ तैनाथ गर्दैछ ? त्यस विषयमा भने केही पनि बोलेको छैन । उनले भने, 'म अटकल लगाउन सक्दिन कि कुन् ठाउँमा यो राखिन्छ । यो योजनामा निर्भर गर्दछ ।'
उल्लेखनीय कुरा यो छ कि अमेरिकाले शुक्रवार आइएनएफबाट अलग भएको थियो । अमेरिकाले रूसले यस सन्धिको उल्लङ्घन गरेको आरोप समेत लगाएको थियो । सन् १९८७ मा यस सन्धिमा तत्कालीन राष्ट्रपति रोनाल्ड रीगन र सोभियत नेता मिखाइल गोर्बाचेवले हस्ताक्षर गरेका थिए । यसका कारण अमेरिका र रूसबीच पारम्परिक र परमाणु लेन्स मिडियम-रेन्ज मिसाइलको प्रयोगलाई सीमित गर्नको लागि सहमति भएको थियो । तर, अमेरिका र रूसबीच सम्बन्धमा आएको खटपटका कारण यस्तो स्थिति आएको हो ।
सन्धिद्वारा अलग भएपछि अमेरिका अब चीनसँग प्रतिद्वन्द्विता गर्नको लागि स्वतन्त्र भएको छ । चीनसँग धेरै हतियार त्यस्तो छ जुन आइएनएफ सन्धिको रुपमा प्रतिबन्धित छन् । जसमा चीनले कहिलै पनि हस्ताक्षर गरेको छैन ।
