पेरिस। राष्ट्रपति सी जिनपिङले पश्चिमसँगको चीनको आर्थिक सम्बन्ध सुधार्न र सुधार गर्न पाँच वर्षमा पहिलो पटक युरोप भ्रमण गरेको केही दिनपछि फ्रान्सेली अर्थमन्त्री ब्रुनो ले मारीले सस्तो चिनियाँ सामानले विश्व र युरोपेली सङ्घको बजारलाई ओझेलमा पारेकोमा बेइजिङमाथि हमला गरे।

ले माइरेले मे २७ मा ब्लूमबर्ग टेलिभिजनसँगको अन्तर्वार्तामा भने, "चीनले थप सस्तो औद्योगिक उपकरणहरू उत्पादन गरिरहेको आर्थिक मोडेलले हामीलाई समस्यामा पारेको छ। यसले ईयू मात्र नभई, अमेरिकाका लागि पनि ठूलो खतरा हो। तर विश्व अर्थतन्त्रमा समेत खतरा हुन सक्छ।"

फ्रान्सका अर्थमन्त्रीले चीनको विरुद्धमा यसरी आवाज उठाएको यो पहिलो पटक भने होइन। मे २३-२५ तारिख इटालीको स्ट्रेसामा सम्पन्न तीन दिने जी७ अर्थमन्त्रीहरू र केन्द्रीय बैङ्कका गभर्नरहरूको बैठकको उद्घाटन भाषणमा ले मारीले सदस्य राष्ट्रहरूलाई सूचना आदानप्रदान प्रणालीलाई सुदृढ गर्न र चीनको औद्योगिक अभ्यासहरूको संयुक्त मूल्याङ्कन गर्ने विषयमा आवश्यकता जोड दिँदै आह्वान गरेका थिए।

"ईयू देशहरूको दृढता र फ्रान्सेली दृढ सङ्कल्पको बारेमा कुनै गल्ती नगर्नुहोस्," फ्रान्सेली अर्थमन्त्रीलाई जापान टाइम्सले उद्धृत गरेको छ। महत्त्वपूर्ण रूपमा जी७ वित्त मन्त्रीहरूले चीनको "गैर-बजार नीति र अभ्यासहरू" विरुद्ध एकजुट लडाइँको लागि ले माइरेको आह्वानलाई समर्थन गरे। यसो भन्दै कि त्यस्ता गतिविधिहरूले कामदारहरू, उद्योगहरू र जी७ सदस्यहरूको आर्थिक लचिलोपनलाई कमजोर पार्छ।

यसले चीनको विरुद्ध व्यापक पश्चिमी आक्रोश झल्काउँछ। जसले काठको फर्श उत्पादनहरू, हावा टर्बाइनहरू, सौर प्यानलहरू, विद्युतीय सवारी साधनहरू, स्टिल उत्पादनहरू, सफा प्रविधि जस्ता सस्तो चिनियाँ सामानहरूबाट ईयू र पश्चिमी बजारहरूलाई अत्यधिक मात्रमा असर पुर्‍याएको छ।

मे १६ मा, युरोपेली आयोगले चिनियाँ फ्ल्याट-रोल्ड फलाम उत्पादनहरूमा एन्टी-डम्पिङ अनुसन्धान सुरु गर्‍यो। रोयटर्सका अनुसार युरोपेली स्टिल एसोसिएसन युरोफरले गरेको उजुरीपछि अनुसन्धान सुरु गरिएको हो।

"चिनियाँ मिलहरूले कम्तीमा चार वर्षदेखि डम्प गरिएको मूल्यमा आफ्नो क्षमता भन्दा बढी टिन प्लेट उत्पादन गरेर ईयू बजारमा निर्यात दिइरहेका छन्," युरोफरले युरोपेली आयोगमा दायर गरेको उजुरीमा भनिएको छ। तर उनीहरू ठूलो दबाबमा छन् र लागतमा परिवर्तन भएता पनि तिनीहरूको मूल्य घटाउन बाध्य पारिएको छ।"

अर्कोतर्फ, युरोपेली आयोगले पूर्वी एसियाली देशमा उत्पादन हुने विद्युतीय सवारी साधनमा बेइजिङले दिएको अनुदानबारे छानबिन गर्न लागेको छ। अक्टोबर २०२३ मा, युरोपेली आयोगले चीनबाट विद्युतीय सवारीसाधनको आयातमा औपचारिक अनुसन्धान सुरु गर्‍यो।

यो कदम युरोपेली आयोगका अध्यक्ष उर्सुला भोन डर लेनले गत वर्ष युरोपेली संसद्मा दिएको बयानलाई पछ्याएको छ। जसमा उनले भनेकी थिइन्, "विश्व बजारहरू अब सस्तो चिनियाँ इलेक्ट्रिक कारहरूले भरिएका छन् र तिनीहरूको मूल्य भारी सरकारी सब्सिडीद्वारा सञ्चालित छ।"

युरोपेली सङ्घको परिवहन र पर्यावरण रिपोर्ट अनुसार, २०२३ मा युरोपेली सङ्घमा विद्युतीय सवारीमा लगभग १९.५% चीनबाट आएको थियो। युरोपेली सङ्घको परिवहन र पर्यावरण रिपोर्टमा भनिएको छ कि २०२४ मा युरोपेली सङ्घमा चीन निर्मित विद्युतीय सवारी साधनको बजार हिस्सा २५ प्रतिशत भन्दा बढिले बढ्ने जनाएको छ।

युरोपेली आयोगले स्वच्छ प्रविधि, चिकित्सा उपकरण, काठको फर्श उत्पादनहरू, हावा टर्बाइन र सौर प्यानलहरू जस्ता चिनियाँ उत्पादनहरूको ईयू बजारमा आयातको बारेमा पनि अनुसन्धान सुरु गरेको छ।

चीनले पश्चिमी बजारमा सस्तो सामान फ्याँक्ने खतरा अन्त्य गर्न यस्ता कदम आवश्यक रहेको विज्ञहरूले बताएका छन्। "एक पटक निर्यातकर्ताहरूले अनुचित रूपमा प्रतिस्पर्धा गर्न थाले --- र अन्यायपूर्ण रूपमा यहाँको मुख्य शब्द हो --- सस्तो आयातले रोजगारी, कर र स्थानीय ज्ञान प्रदान गर्ने युरोपेली कम्पनीहरूको बजार हिस्सा खान्छ। र एक पटक स्थानीय उद्योग समाप्त भएपछि एकाधिकार आपूर्तिकर्तालाई मूल्य बढाउनबाट रोक्न सकिँदैन, "अमेरिकामा आधारित राजनीतिमा केन्द्रित डिजिटल अखबार पोलिटिकोले आफ्नो लेखमा लेखेको छ।

संयुक्त राष्ट्र सङ्घको औद्योगिक विकास सङ्गठनका अनुसार चीनले विश्वमा उत्पादित वस्तुको एक तिहाइ उत्पादन गर्छ। जुन अमेरिका, जर्मनी, जापान र दक्षिण कोरियाको संयुक्त उत्पादनभन्दा बढी छ। तर, गत वर्ष चीनसँग करिब ३०० अर्ब युरोको व्यापार घाटा भोगेको ईयू चीनसँगको सम्बन्धमा अहिलेको यथास्थितिमा जान चाहँदैन।

फ्रान्सेली अर्थमन्त्री ले माइरेले ब्लूमबर्ग टेलिभिजनलाई सस्तो चिनियाँ निर्यातले विश्व अर्थतन्त्रलाई खतरामा पारेको भनाइले केही युरोपेली देशहरू व्यापार र लगानीको क्षेत्रमा चीनसँग बढ्दो असहजताको स्पष्ट सङ्केत हो। चिनियाँ कम्पनीहरूले युरोप र अन्य अन्तर्राष्ट्रिय स्थानहरूमा आफ्ना उत्पादनहरूमा ट्यारिफबाट बच्नको लागि छलछाम गर्ने तरिकाहरू प्रयोग गरिरहेकोमा ईयू चिन्तित छ।

वास्तवमा, धेरै चिनियाँ कम्पनीहरूले भियतनाम, मलेसिया र मेक्सिको जस्ता देशहरू आफ्ना उत्पादनहरू प्रशोधन गर्न प्रयोग गर्छन्। यी उत्पादनहरू प्रशोधन गरेपछि यी देशहरूले अमेरिका, युरोप र विश्वका अन्य बजारहरूमा निर्यात गर्छन्। यो गरिन्छ ताकि यी उत्पादनहरू भियतनाम, मलेसिया र मेक्सिकोद्वारा उत्पादित उत्पादनहरूको रूपमा गणना गर्न सकिन्छ र शुल्कबाट बच्न सकिन्छ।

चिनियाँ सामानहरूले युरोप, संयुक्त राज्य अमेरिका र अन्य अन्तर्राष्ट्रिय बजारहरूमा करहरू आकर्षित गर्छन्। जबकि भियतनाम, मलेसिया र मेक्सिकोका उत्पादनहरूले कम शुल्कहरू आकर्षित गर्छन् वा युरोप वा अमेरिकामा कुनै शुल्कहरू छैनन्। यसका बाबजुद, ईयूले अझै पनि उत्पत्ति ट्यारिफको नियमहरू विचार गरिरहेको छ। तर अमेरिकाले व्यापार र वाणिज्य मामिलामा चीनको घाँटीमा फन्दी कस्ने तयारी गरिरहेको छ।

राष्ट्रपति जो बाइडेनले यस पूर्वी एसियाली देशबाट आयात हुने सयौँ सामानमा पुनः शुल्क लगाउन सक्छन्। वास्तवमा, अमेरिका कुनै पनि हालतमा चीनबाट बढ्दो निर्यातलाई रोक्न चाहन्छ किनभने यो अमेरिकी रोजगारी र व्यवसायका लागि खतरा बन्ने डर छ।

अप्रिल १७ मा, अमेरिकी बजारमा चीनको निरन्तर स्टिल र आल्मुनियमको डम्पिङबाट चिन्तित राष्ट्रपति जो बाइडेनले अमेरिकी व्यापार प्रतिनिधि (यूएसटीआर) लाई चीनबाट यी उत्पादनहरूको आपूर्तिमा तीन गुणाले शुल्क बढाउन विचार गर्न भनेका छन्।

जो बाइडेन प्रशासनको नेतृत्वमा अमेरिकाले अमेरिकी बजारमा चिनियाँ स्टिल र आल्मुनियमको आयातमा भारी शुल्क लगाउने प्रस्ताव गरेको यो पहिलो पटक हो। वास्तवमा, जो प्रशासनले धेरै हदसम्म अमेरिकामा चिनियाँ आयातको विरुद्ध डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासन अन्तर्गत सुरुमा लगाइएको सबै शुल्कहरू जारी राखेको छ। हाल, अमेरिकामा केही स्टिल र आल्मुनियम उत्पादनहरूमा औसत ट्यारिफ ७.५% छ।

मार्च २०२४ मा, चीनको संयुक्त राज्य अमेरिकामा स्टिल निर्यात मार्च २०२३ को तुलनामा २५.३% बढेर ९.८९ मिलियन टनमा पुगेको छ। जबकि संयुक्त राज्य अमेरिकामा अपरिचित एल्युमिनियम र आल्मुनियम उत्पादनहरूको निर्यात लगभग ५१०,००० टन थियो - वार्षिक रूपमा ३.१% को वृद्धि। चीनको भन्सारको सामान्य प्रशासनको डाटामा देखाइएको छ।

अमेरिकाको विदेश नीति र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा विशेषज्ञता राख्ने अमेरिकी थिंक ट्याङ्क, काउन्सिल अन फरेन रिलेसन्सका अनुसार, महामारीपछि सामान व्यापारमा चीनको बचत दोब्बरभन्दा बढी भएको छ। सन् २०१९ मा पूर्वी एसियाली देशले आयात गरेको भन्दा ४०० अर्ब डलर बढी सामान निर्यात गरेको अनुमान छ। २०२३ मा, यसको निर्यात बढेर ९०० बिलियन अमेरिकी डलर हुने अपेक्षा गरिएको छ र यो वर्ष, तिनीहरू एक ट्रिलियन अमेरिकी डलर भन्दा बढी हुने अपेक्षा गरिएको छ।

तैपनि चीनले व्यापार र वाणिज्यमा आफ्नो दृष्टिकोणको रक्षा गर्दै भन्छ, बेइजिङले आफ्ना उत्पादनहरू विश्वव्यापी बजारमा फ्याँकिरहेको छ भन्नेहरूले "संरक्षणवाद" को औचित्य मात्र साबित गरिरहेका छन्।

“चीनको अत्यधिक क्षमताले विश्व बजारलाई हानि पुर्‍याउँछ भन्ने धारणा पूर्णतया भ्रम हो। संरक्षणवादको औचित्य प्रमाणित गर्न यो कथा फैलाउनेहरूले यसबाट केही फाइदा लिन सक्दैनन् र केवल औद्योगिक र आपूर्ति शृङ्खलालाई अस्थिर र अवरुद्ध गर्नेछन्, ”चीनको विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता लिन जियानले भने।