दुग्ध विकास संस्थान डीडीसीमा निमित्त महाप्रबन्धक सेवानिवृत्त भएकै भोलि पल्ट तरंग र त्रास सिर्जना भएको छ । संस्थानकै अध्यक्षको हवाला दिँदै समाचार आएपछि व्यवस्थापन र कर्मचारी त्रसित भएका छन् । डीडीसीले दुधको तर मारेर करोडौँ घोटाला गर्ने गरेको भनि अध्यक्ष रघु गौतमकै हवाला दिई समाचार सार्वजनिक भएपछि शुक्रबार दिनभर जसो डीडीसीको सञ्चालक समिति र कर्मचारी तनावमा रहे । उनीहरुले अध्यक्षलाई समेत सोधपुछ गरे । अध्यक्षले आफुलाई यसबारे कसैले नसोधेको र आफुले कसैसँग केही कुरा नखोलेको बयान दिए । त्यति मात्र भएन शनिबार विहानै डीडीसीको दुःध उठेन । कार्यकारी नभएको छेको पारेर डीडीसीको व्यवसायलाई धरासायी बनाउन रचिएको षड्यन्त्र हो भन्छन्, डीडीसीका डीजीएम ईश्वरी न्यौपाने । हामीले डीजीएम न्यौपानेलाई वास्तविकता के हो त भनि सोधेका छौँ । 

० कृषिमा आधारित एक मात्र उद्योग हो भनिन्छ डीडीसी । नीजि क्षेत्रले उठाउन नसकेको दुध उठाउने क्षमता राख्छ तर, दुधको तर मारेर करोडौँ हिनामिना गर्ने गरिएको कुरा सुन्दा आम उपभोक्ता के बुझिरहेका होलान् ? अनि वास्तविकता के हो ? 
–यहाँको सञ्चार माध्यमबाट सम्पूर्ण उपभोक्तालाई नमस्कार ।  दुग्ध विकास संस्थान यो देशको कृषिमा आधारित पहिलो उद्योग हो । यो संस्थान विगत ५० वर्षदेखि छ । देशको ग्रामीण क्षेत्रमा किसानहरुले उत्पादन गरेको दुधको उचित मूल्य र स्थायी बजारको सिर्जना गरी ठाउँ ठाउँमा संकलन गरेर शहरमा, जहाँ दुध तथा दुग्ध पदार्थको कमि छ । त्यहाँ स्वस्थ र गुणस्तरीय दुध र दुग्ध पदार्थहरु उत्पादन गर्दै ५० वर्षे यात्रामा रहेको संस्थान हो । यसले देशका ग्रामीण क्षेत्रहरुमा करोडौँ रुपैयाँ प्रवाह गरेर देशको ग्रामीण अर्थतन्त्रको उन्नति, प्रगति र सम्वृद्धिको लागि टेवा पुर्‍याउँदै आएको अवस्था हो । एउटा कार्यकारी प्रमुख नभएको अवस्थामा दुग्ध विकास संस्थानको अध्यक्षलाई नै हवाला दिएर जुन समाचार सम्प्रेसण भयो । त्यसप्रति हामी समग्र दुग्ध व्यवसायीहरु, व्यवस्थापनका जिम्मेवार पदाधिकारीहरु र कर्मचारीहरु आश्चर्यचकित भएका छौँ । हामीले यस विषयमा दिनभर छलफल गरेका छौँ । हामीले अध्यक्षलाई राखेर कुरा गर्‍यौँ । उहाँले यो समाचारप्रति कुनै सत्यता छैन । मैले दिएको पनि होइन । मैले कसैसँग कुरा गरेको पनि होइन । संस्थानमा नेतृत्व नभएको अवस्थामा जुन समाचार सम्प्रेषण भयो र जसरी यसलाई हिट गर्न खोजियो यसप्रति हामी अतिनै संवेदनशील छौँ । आज देशका विभिन्न ठाउँ दुधको उत्पादन बढ्ने र निजी क्षेत्रबाट दुध संकलन गर्न नसकेर हामीप्रति दुधको फ्लो बगिराखेको अवस्थामा यो प्रहार गम्भीर र सोचनीय छ । हामीले पूर्व मेचीदेखि पश्चिम महाकालीसम्म किसानको दुध विक्रि होस् भनेर जुन प्रकारको व्यवस्थापन हामीले गरिरहेका छौँ । यो खवस्थामा समाचार सम्प्रेषण गरेर संस्थानप्रति आघात गर्ने र संस्थानको व्यवसायलाई कमजोर बनाईदिने र संस्थानप्रति नराम्रो सन्देश प्रवाह गर्न यो नियोजित रुपमा खरिएको षड्यन्त्र हो । त्यो समाचारमा कुनै सत्यता छैन । म यहाँहरुलाई विनम्रताका साथ भन्छु, कुनै पनि सत्यता छैन । यो एउटा निहित र कुण्ठित उद्देश्यका साथ गरिएको गलत प्रचार हो । 

० यसको प्राविधिक पक्षः दुधमा तरको परिमाण २.८ मात्रै भेटियो भन्ने छ । गुणस्तरमा कमि आएको हो । स्वीकार्नु हुन्छ यो कुरा ? 
–विलकुलै होईन यि कुराहरु । विभिन्न किसिमका दुधहरु हामीले उत्पादन गरेर बजारमा वितरण गर्छौँ । एउटा टि मिल्क भन्ने छ, एउटा स्ट्यान्डर्ड मिल्क भन्ने छ, काउ मिल्क भन्ने र होल मिल्क भन्ने छ । विभिन्न किसिमका दुधहरु हामी बजारमा बाँड्छौँ । त्यसको गुणस्तर हेर्ने एउटा टेक्निकल विधि छ । हाईली टेक्निकल जब हो त्यो । त्यो टेक्निकले हामी परीक्षण गर्छौँ । दुध उत्पादनका हरेक आयोजनाहरु जहाँ प्रोसेसिङ प्लान्टहरु छन् । प्रासेसिङ प्लान्टले उत्पादन गरेको दुध परीक्षण गर्ने त्यहीँ गुण नियन्त्रण प्रयोगशाला छ । त्यहाँ हाम्रा स्पेसिफाइड अर्थात् उच्च प्रविधिज्ञहरुले त्यसको परीक्षण गर्नु हुन्छ । त्यो दुध परिक्षण गरेर जुन दुधको परिमाण तोकेको छ, नेपाल सरकारले जुन मापदण्ड तोकेको छ । त्यो मापदण्ड अनुसार ठीक छ भनेपछि मात्रै हामीले प्याकिङ गर्ने र मार्केटिङ गर्ने काम गर्छौँ । यसलाई अनुगमन गर्न हाम्रो दुग्ध विकास संस्थानको केन्द्रीय कार्यालयमा समेत केन्द्रीय गुण नियन्त्रण प्रविधि विकास विभाग भन्ने छ । बेलाबेलामा गुणस्तर परीक्षण गरेर त्यसको मात्रा ठीक छ छैन भनेर त्यसलाई अनुगमन गर्ने कार्यपनि हामी गरेर पठाउने गर्छौ । जुन हवाला दिइएको छ । त्यो हवाला कसले ल्यायो ? कहाँबाट ल्यायो । प्राविधिक कुरा कहाँबाट आयो । परीक्षण गर्ने विधि के हो ? कसले परीक्षण गर्‍यो भन्ने कुरा पनि त्यसमा छैन । मन्त्रालयदेखि लिएर अनुगमन गर्ने विभिन्न निकायहरु छन् । ति निकायले पनि बेला बेलामा परीक्षण गर्नु हुन्छ । कहाँ परीक्षण गरियो भन्ने कुरा नै नखुलाई बाहिर प्रचार गरिएको छ । संस्थानप्रति पूर्ण नकारात्मक भई यो हर्कत गरिएको छ । यसले व्यवसाय गर्न नसकोस् र बन्द होस् भन्ने मनसाय राखिएको छ । दुग्ध व्यवसायलाई नै आघात पर्ने गरी समाचार सम्प्रेषण गरिएको छ । समाचार सम्प्रेषण गर्दा संस्थानको प्राविधिक पक्षको जिम्मेवार को हो भन्ने समेत सोचिएको छैन । कोही मान्छेलाई सम्पर्क गरिएको छैन । 

० मापदण्ड कति हो ? दुधमा चिल्लो पदार्थको मात्रा ३ प्रतिशत हुनैपर्छ भन्ने हो ? 
–हो । यो नेपाल सरकारको मापदण्ड हो । प्रशोधित स्ट्यान्डर्ड दुध । मैले अघि नै भने । विभिन्न दुधहरुको नेपाल सरकारले मापदण्ड बनाएको छ । जुन अहिले कुरा आईरहेको छ । त्यो भनेको स्ट्यान्डर्ड दुध हो । त्यो दुधमा चिल्लो पदार्थको मात्रा ३ प्रतिशत हुनै पर्छ । त्यो स्ट्यान्डर्ड मापदण्ड हो । 

० तर, त्यसमा २ दशमलब ८ प्रतिशत मात्रै भेटियो भन्ने छ, त्यो तपाईहरुको परीक्षणले निकालेको कि अन्तैबाट आएको ?
–त्यही त हामी अचम्म छौँ । यो कहाँबाट निकालियो । कुनै सत्यता छैन त्यसमा । 

० तपाईहरुले निकाल्दा कति आउँछ ? 
–हामीले निकाल्दा ३ प्रतिशत फ्याट आउँछ । 

० पक्का ?
–मैले यहाँलाई अघि नै भने । जुन किसिमको मापदण्ड तोकिएको छ । त्यही मापदण्डको दुध नै हामी परीक्षण गरेर बजारमा पठाउँछौँ । आज देश भरीका दुध उत्पादकहरुले निजी क्षेत्रबाट दुध नकिनेर हामीतिरै फ्लो भएर गएको छ । अहिले हामीलाई व्यवस्थापनमै हम्मे छ । यद्यपि, हामीले लगानी गरिरहेका छौँ । हामीले यसलाई व्यवस्थित र आधुनिक बनाउँदै लगेका छौँ । अहिले संस्थानमा कार्यकारी नभएको बेलामा र निमित्त पनि सेवा निवृत्त भएको भोलिपल्टै यस्तो भएको छ । जहाँ अर्को महाप्रवन्धक वा निमित्तलाई जिम्मेवारी दिईएको छैन । यही छेकोमा  समाचार सम्प्रेषण गरेर उपभोक्ताहरुमा नकारात्मक सन्देश प्रवाह गरिएको छ । जसले शनिबार विक्रिवितरणमा ठूलो नोक्सानी गरेको छ । झण्डै ८–१० हजार लिटरको मार्केट गुमाएका छौँ । अब त्यसलाई हामीले रिकभर गर्नलाई निकै समस्या हुन्छ । किसानको दुध किन्न नसक्ने अवस्थाको सिर्जना गरियो । यो संस्थानलाई बदनाम गरेर धरासायी बनाएर तहस–नहस पार्ने खेल हो ।  निजीकरणको नाउमा अब सरकारी संस्थानहरु धरासायी बनाइँदै छ । निजीकरण गर्नेहरु सल्बलाएका छन् । 

० अबका दिनमा पनि हामीले यस्ता समाचार सुन्नु पर्छ कि पर्दैन ?
–त्यसप्रति हामी सजक छौँ । उहाँहरुलाई केही चाहियो भने हामी सबै देखाउन तयार छौँ । हामी अन्तरक्रियाका लागि पनि तयार छौँ । म के भन्छु भने । राज्यले देखेको सम्वृद्धिको सपना र स्वदेशमै रोजगारी दिने दीर्घकालीन सोंच कृषिमा आधारित उद्योगलाई विस्ता गरेपछि मात्रै पूरा हुन्छ । ५० वर्ष कटेको एकमात्रै कृषिमा आधारित उद्योगलाई हामीले संरक्षण र विस्तार गर्न जरुरी छ । नभए सम्वृद्धि हासिल हुँदैन ।