जम्मु-काश्मीरमा दक्षिण एसियाकै पुरानो जलविद्युत उत्पादन केन्द्रको पुनर्निर्माण हुदै
एजेन्सी,
प्रकाशित २०७७ पुष ९ बिहिबार
669
Shares
श्रीनगर। जम्मु-काश्मीरको पहिलो जलविद्युत परियोजना (एचईपी) लाई पुनर्जीवित पार्न पुनर्निर्माणको कामलाई अघि बढाउने निर्णय गरेको छ। दक्षिण एसियाकै सबभन्दा पुरानो जलविद्युत उत्पादन केन्द्रसमेत रहेको उक्त परियोजना बनाउने निर्णयले काश्मीरका जनता र विशेषगरी बारामुल्लाका नागरिकलाई हर्षित भएका छन्।
उत्तर कश्मीरको बारामुल्लाको बोनियारमा झेलम नदीको बाँया किनारमा सन् १९०२ मा उक्त जलविद्युत उत्पादन केन्द्र निर्माण गरिएको थियो सन् १९०५ मा जम्मु काश्मीरका तत्कालीन राजा महाराजा हरि सिंहले क्यानाडामा जन्मिएका ईन्जिनियर मेजर अलियनको सेवामा काम गरेका थिए। डी लिट्टबिनेर, महुरा हाइड्रो इलेक्ट्रिक प्रोजेक्ट अनौंठो र दुर्लभ सुविधाहरूसहित बनेको छ। जसमा पानी कन्डक्टरको रूपमा ११ किलोमिटर लामो काठको फ्लोम राखिएको छ।
सुरुमा पावर हाउसले ३ दशमलव ७६ मेगावाट बिजुली उत्पादन सुरु गरेको थियो भने निर्माणको कारण नजिकैको क्षेत्रहरूमा सिँचाइ पनि गर्ने गरेको थियो।
सन् १९५९ मा पुरानो पावर हाउसलाई बाढीले गम्भीर रूपमा क्षति पुर्याएको थियो। यसको जिर्णोद्धारपछि सन् १९६२ मा ९ मेगावाट विद्युत उत्पादन हुने गरेको थियो।
सन् १९९२ मा आएको बाढीले थप क्षति पुर्यायो। त्यसपछिका सरकारहरुले यस ऐतिहासिक पावर हाउसलाई पुनर्निर्माणमा ध्यान दिएनन्। मोहरा जलविद्युत् आयोजनाको ऐतिहासिक विरासतको महत्त्वलाई ध्यानमा राख्दै जम्मू-काश्मीर राज्य विद्युत विकास निगमका प्रबन्ध निर्देशक शाह फैसलले सन् २०१७ मा कर्पोरेसनले १२० करोडको विस्तृत परियोजना रिपोर्ट (डीपीआर) तयार गरिसकेका छ। प्रधानमन्त्री विकास प्याकेज अन्तर्गत विरासत परियोजना पुनर्निर्माणको काम थालनी गरिएको हो।
सरकारका प्रमुख सचिव रोहितकंसलको भर्खरैको घोषणाले मोहरा जलविद्युत परियोजना मोहरामा १० दशमलव ५ मेगावाटको साना जलविद्युत आयोजनाको निर्माण गरेर पुनर्स्थापना गर्ने बताएको छ।
